Πολλοί από εμάς θα συγκεντρωθούμε με την οικογένεια και τους φίλους μας την περίοδο των εορτών. Ωστόσο, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν κανέναν για να είναι μαζί τους αυτές τις γιορτές. Σκεφτείτε το για μια στιγμή – πώς είναι να βλέπεις τους γύρω σου να γιορτάζουν, ενώ εσύ είσαι μόνος…
Τα πρόσφατα στατιστικά στοιχεία είναι ανησυχητικά:
- Ένας στους τρεις ανθρώπους στον κόσμο αναφέρει ότι νιώθει μοναξιά συχνά ή τις περισσότερες φορές.
- Το 2020 στις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι 162.000 θάνατοι θα μπορούσαν να αποδοθούν σε αιτίες που οφείλονται στην κοινωνική απομόνωση.
Η μοναξιά έχει επίδραση στο σώμα, καθώς το αίσθημα της μοναξιάς συνδέεται με:
- μεγαλύτερη ευαισθησία στον πόνο
- μικρότερη ικανότητα καταπολέμησης των λοιμώξεων
- μειωμένη εγκεφαλική λειτουργία
Έρευνες έχουν δείξει ότι η μοναξιά είναι δύο φορές πιο ανθυγιεινή από την παχυσαρκία και ότι η χρόνια μοναξιά αυξάνει τις πιθανότητες θανάτου!
Η «θεραπεία της μοναξιάς» είναι δύσκολη, διότι η μοναξιά είναι μια υποκειμενική εμπειρία και δεν μπορούμε να βασιστούμε σε εύκολα μετρήσιμους δείκτες, όπως το αν κάποιος ζει μόνος ή όχι. Κάποιος μπορεί να έχει σύντροφο και πάρα πολλούς φίλους και παρόλα αυτά να νιώθει μοναξιά, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να ζει μόνος του και να έχει λίγους φίλους αλλά να μην νιώθει μόνος. Η μοναξιά προκύπτει από το χάσμα μεταξύ του είδους και του «ποσού» της κοινωνικής επαφής που επιθυμεί κάποιος και της κοινωνικής επαφής που πραγματικά έχει. Αυτό το κενό μπορεί να προκύψει από πολλές διαφορετικές αιτίες, όπως η συστολή ή ο φόβος για τους άλλους, η γεωγραφική απόσταση, η κακή υγεία ή η σωματική αναπηρία, ακόμη και η υπερβολική εργασία που δεν αφήνει χρόνο για σύνδεση με τους άλλους.
Υπάρχει πλέον πληθώρα ερευνών που αποκαλύπτει σχέση μεταξύ της κοινωνικής σύνδεσης και της καλής υγείας. Οι βασικές μας ανάγκες για σχέσεις είναι απλές: χρειαζόμαστε αγάπη, σύνδεση και το αίσθημα του ανήκειν. Ωστόσο ζούμε σε περίπλοκα κοινωνικά περιβάλλοντα όπου η ικανοποίηση αυτών των αναγκών αποτελεί πρόκληση. Ο καθένας όμως από εμάς μπορεί να κάνει κάτι για να βοηθήσει.
Ποιοι στη ζωή σας μπορεί να νιώθουν μοναξιά; Πλησιάστε τους.
Καθώς μπαίνουμε στην περίοδο των γιορτών, σκεφτείτε τους ανθρώπους στη ζωή σας, τους ανθρώπους στο σπίτι, στην κοινότητά σας, στη δουλειά σας.
- Σκεφτείτε να πλησιάσετε ένα άτομο που υποψιάζεστε ότι είναι περισσότερο μόνο/η απ’ όσο θα ήθελε. Ρωτήστε πώς σκοπεύει να περάσει τις γιορτές. Μήπως θα ήταν ευπρόσδεκτη ακόμα και μια πρόσκληση για καφέ;
- Γεφυρώστε τις φυσικές αποστάσεις και συνδεθείτε με ανθρώπους μόνους ακόμα και με την χρήση της τεχνολογίας.
- Συμμετέχετε σε εθελοντικές ομάδες και δράσεις που συνεισφέρουν στην καταπολέμηση της μοναξιάς και του αποκλεισμού π.χ. επισκέψεις σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων.
Τέτοιες μικρές χειρονομίες δεν είναι μόνο για το δικό τους όφελος, αλλά και για το δικό σας. Όπως μας υπενθυμίζει ο δάσκαλος του Ζεν Τζον Τάραντ, «η προσοχή είναι η πιο στοιχειώδης μορφή αγάπης». Το να δώσετε την προσοχή σας σε κάποιο άτομο που νιώθει μοναξιά μπορεί να είναι ζωογόνο, ακόμη και σωτήριο!
Μικρές πράξεις σύνδεσης μπορεί να είναι η δική σας συμβολή στην αντιμετώπιση της επιδημίας της μοναξιάς!
ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ!
Μετάφραση και προσαρμογή κειμένου του Robert Waldinger (https://shorturl.at/xd1Gd) και λίστα συμβουλών που επιμελήθηκαν οι μεταπτυχιακοί/ές φοιτητές/τριες του ΔΠΜΣ «Διαχείριση χρόνιων νοσημάτων, αναπηρίας και γήρανσης», Γκιόνη Γιάννης, Κιουλμέτη Άρτεμις και Χριστοπούλου Μαριάννα.